Dịch vụ y khoa
Hỗ trợ trực tuyến
Nạp tiền ngay
Tin trong nước
Các dạng u lành mũi xoang phần 2
Cập nhật: 15/03/2018
Các khối u mũi và xoang là các khối u có thể lành tính hoặc ác tính xảy ra trong mũi xoang. U ở khoang mũi hoặc các khối u ở xoang rất hiếm gặp. Hầu hết các loại khối u mũi xoang (60 – 70%) xảy ra trong các xoang hàm trên, chỉ có khoảng 20 – 30% trong khoang mũi và từ 10 – 15% trong các xoang sàng. U trong các xoang bướm hoặc trán là cực kỳ hiếm, chỉ chiếm 5%.
3. Bệnh u nhầy mũi xoang
Là loại u ít gặp, chủ yếu xẩy ra ở người lớn, tuy là u lành nhưng cứ phát triển dần làm mòn, tiêu xương của thành xoang gây các biến dạng ở mặt, mắt, có thể có phát triển ở xoang hoặc ở hai hay nhiều xoang và thường gặp nhất là u nhầy xoang trán, trán sàng. Hiện nay các chuyên khoa tai mũi họng vẫn chưa rõ nguyên nhân dẫn đến căn bệnh, thường biểu hiện của bệnh là tắc lỗ thông mũi - xoang do dị hình hay do viêm, sang chấn do chấn thương hay sau phẫu thuật xoang.
>>Xem thêm: Bệnh viêm xoang mũi cấp tính
Với đặc tính là u lành nằm trong xoang, có vỏ bọc ngoài khá dai
Chuẩn đoán bệnh
Với đặc tính là u lành nằm trong xoang, có vỏ bọc ngoài khá dai, trong đầy dịch nhầy vô khuẩn, trong như lòng trắng trứng hoặc có màu vàng chanh, dịch nhầy chứa mucin và tế bào mỡ nếu chụp X quang lại bắt quang, sáng lên. U nhầy còn nằm trong xoang thường không có biểu hiện gì, không có hiện tượng viêm, nhiễm khuẩn, nhức đầu có thể gặp nhưng không điển hình, ngạt tắc, chảy nước mũi có thể gặp trong u nhầy xoang hàm hay xoang sàng làm doãng to các xoang và sáng hơn bên đối diện. Nếu unhầy phát triển lâu năm làm mòn, tiêu xương của thành xoang nên hiện nay chưa xác định được do áp lực dịch nhầy tăng dần, do bản chất dịch nhầy hay do vỏ bọc làm mòn, tiêu xương.
Bệnh u nhầy mũi xoang có các dấu hiệu bệnh như nhìn đôi, sụp mi, dễ gây lồi mắt ra ngoài và xuống dưới, ít ảnh hưởng đến vận nhãn và thị lực. Dạng u nhầy xương hàm có đầy vùng hố nanh, tiền đình lợi môi, sưng phồng ở mắt trước xoang hàm, đầy rãnh mũi - má, hàm ếch có thể bị đẩy phồng xuống dưới.
Cận lâm sàng Xquang cho thấy xoang có u nhầy bị ăn doãng rộng về mọi phía, sáng hơn bình thường, thành xoang mỏng, đậm nét, có thể thấy chỗ mất xương. Khi u nhầy đã làm mòn, mất thành xương, chọc dò dễ dàng, hút ra chất dịch nhầy trong như lòng trắng trứng hay vàng chanh, không bao giờ có mùi hôi.
Soi, cấy không có vi khuẩn, có chất mucin, ít tế bào mỡ sau chọc dò sẽ gây nhiễm khuẩn nên chỉ chọc dò khi đã chuẩn bị phẫu thuật. Tiến triển của bệnh u lành nhưng phát triển lâu ăn mòn, mất thành xoang lấn vào các tổ chức kế cận vào mắt gây lồi mắt (xuống dưới, ra ngoài). Nếu nội soi sẽ làm bộc lộ, dính vào màng não. U có thể phát triển vào nội sọ gây hội chứng tăng áp lực nội sọ. Xuống hàm ếch làm phồng, sập hàm ếch, có thể làm lung lay các răng hàm trên, Khi phát triển to gây biến dạng hẳn nửa mặt.
Cần đến gặp các bác sỹ ngày nếu có dấu hiệu bệnh
Cách điều trị bệnh
− Phẫu thuật lấy bỏ u nhầy, bóc tách lấy hết vỏ u.
− Làm ống dẫn lưu mũi - xoang rộng, tốt để tránh tái phát và làm nhầy xoang mặtlành, không viêm nhiễm.
− U nhầy xoang sàng, trán thường đến chuyên khoa mắt vì các triệu chứng ở mắt là chính: sụp mi, nhìn đôi, lồi mắt…
- Chỉ chọc dò khi chuẩn bị phẫu thuật vì sẽ gây nhiễm khuẩn.
4. Bệnh u xương
Bệnh u xương xảy ra khi các tế bào xương phát triển không kiểm soát, tạo thành một khối mô hay được gọi là khối u, hầu hết các khối u xương là lành tính. U xương không phải là ung thư nên không thể di căn, nhưng vẫn làm hại đến xương. Bệnh có thể làm suy yếu và làm cho các vùng bị ảnh hưởng rất dễ tổn thương khi va chạm. Một loại khác của bệnh là u xương ác tính, đây là ung thư và có thể lan tràn ra khắp cơ thể, làm tổn thương mô xương bình thường và u xương thường gặp ở người trẻ, u ở xoang hàm hay xoang trán.
Trẻ em cũng rất dễ mắc phải những bệnh này
Chuẩn đoán bệnh u xương
Bắt đầu một cách âm thầm, không có triệu chứng gì, ngày càng phát triển theo những lớp xương đồng tâm. Tuỳ theo hướng và mức độ phát triển sẽ gây ra các triệu chứng tắc lỗ thông mũi - xoang, ứ đọng xuất tiết trong xoang gây nhức đầu. U xương hàm có thể lấn vào làm hẹp hốc mũi gây ngạt tắc mũi phát triển vào trong xoang làm niêm mạc bị căng phồng gây kích thích hay chảy máu. Nếu u phát triển ra ngoài xoang gây phồng xương làm biến dạng mặt vùng đó có thể phát triển vào hốc mắt, chèn ép gây chảy nước mắt, lồi mắt…
Chuẩn đoán bằng cách chụp X quang cho chẩn đoán xác định với ba tư thế Blondeau, Hirtz và sọ nghiêng cho phép xác định vị trí và mức độ phát triển ở khối u. Còn phương pháp CT scan cho phép đánh giá chi tiết hơn về khối u.
Cách điều trị bệnh
Phẫu thuật lấy bỏ khối u xương, dùng khoan điện tránh gây sang chấn thành trong xoang đặc biệt xoang trán và làm hạn chế tái phát của khối u và phát hiện chủ yếu dựa vào X quang, chụp tối thiểu ba tư thế mới xác định đúng vị trí khối u.
5. Bệnh u nang răng sinh
Là một u nang trong có chứa một cái răng phát sinh từ mảnh biểu bì Malasez (malasê) còn lại trong xương hàm. U nang răng sinh có thể gặp ở xương hàm trên, ăn lấn vào trong xoang hàm.
Khởi phát từ bao giờ không được biết đến vì không gây ra triệu chứng gì, khi u đã phát triển làm phồng mặt ngoài hố nanh, ấn cứng, không đau, da niêm mạc bình thường, tiến triển chậm nhưng ngày càng lớn làm mòn mỏng và có thể mất thành xương.
>>Xem thêm: Triệu chứng và tác hại của bệnh polyp dây thanh quản
Tuỳ theo vị trí có thể gặp khối u khác nhau
Tuỳ theo vị trí có thể gặp các tính chất khác nhau, nếu vùng hố nanh thì mặt trước xoang hàm bị đẩy phồng gây biến dạng mặt, ấn thấy dấu hiệu bập bênh như bóng bàn. Còn vùng hàm trên thì lợi chân răng bị đẩy phồng lên, ấn bập bềnh, xương quanh chân răng bị tiêu làm răng bị lung lay. Vùng hàm ếch sàn hố mũi, hàm ếch phần xương ấn bập bềnh. Đặc biệt tuy có biến dạng nhưng không đau, không sốt, không viêm tấy.
Cách điều trị bệnh u nang răng sinh
Phẫu thuật lấy bỏ toàn bộ u nang: Nếu u nang lấn vào trong xoang hàm, cần làm lỗ thông mũi - xoang và khâu kín đường rạch, kết quả phẫu thuật thường tốt, ít tái phát gây biến dạng, mòn xương nhưng không đau, khi thấy thiếu một răng cần làm X quang để chẩn đoán xác định, cần lấy hết vỏ u nang.
Bệnh tai mũi họng có thể là dấu hiệu của bệnh nan y
Từ kinh nghiệm nhiều năm trong nghề, tôi thấy đại đa số bệnh nhân mình từng khám rất coi thường mấy bệnh tai mũi họng. Quả thực, ít người lường được những tác hại của những căn bệnh xoàng xoàng này. Bởi tai mũi họng liên quan đến nhau nên nếu bạn không điều trị dứt điểm bệnh ở bộ phận này thì nó sẽ trở thành tác nhân gây bệnh ở các bộ phận còn lại, chẳng hạn viêm mũi khi không trị dứt điểm có thể gây viêm tai (có thể ảnh hưởng đến thính giác và thậm chí nếu để lâu ngày còn gây apse não), viêm thanh quản (bệnh làm biến đổi chất giọng) hay viêm xoang, viêm phế quản, viêm phổi.
Nguy hiểm hơn, vi khuẩn của amidan còn có thể tấn công vào khớp, tim, thận và có thể để lại các biến chứng khôn lường như viêm cầu thận cấp, thấp khớp, thấp tim, viêm tim… Do đó, nếu một năm bạn bị khoảng 7,8 đợt viêm amidan thì tốt nhất là hãy cắt bỏ amidan để loại trừ nguồn gây bệnh cho các bộ phận khác. Tai mũi họng là cửa ngõ của đường thở nên những trục trặc ở bộ phận này có thể gây tắc thở nhanh chóng. Viêm họng cấp, viêm phế quản cấp ở trẻ em, dị vật… là những thứ bạn phải điều trị sớm nhất có thể.
Những thói quen sinh bệnh
Thông thường, nhắc đến bệnh tai mũi họng là người ta thường nghĩ ngay đến tác nhân thời tiết, môi trường, nhưng thực tế khám chữa bệnh cho các bệnh nhân thời gian gần đây tôi nhận thấy rằng “kẻ thù” không kém nguy hiểm của tai mũi họng còn đến từ chính những thói quen rất phổ biến trong thời hiện đại như:
- Nghe headphone âm lượng lớn: Giới trẻ hiện nay rất thích dùng headphone để nghe nhạc, nghe điện thoại… nhưng lại không biết rằng âm lượng thích hợp cho thính giác và thời lượng phù hợp để nghe quan trọng như thế nào với đôi tai.
Có bệnh nhân đến trong tình trạng tai bị chấn thương âm do nghe headphone tần số quá cao. Bệnh này nếu không được điều trị kịp thời tai sẽ dần bị điếc, mà điếc do chấn thương âm thì vô cùng nan giản, gần như không chữa được. Thực tế, không ít người đã bị giảm thính lực vĩnh viễn do dùng headphone.
- Hút thuốc và uống rượu không đảm bảo chất lượng: Thuốc là là tác nhân số một gây ung thư vòm họng. Còn rượu không đảm bảo chất lượng có thể làm bỏng thanh quản. Khi thanh quản bị bỏng, bạn không chỉ cảm thấy nuốt khó, đau, rát mà đây còn là cơ hội để rất nhiều loại bệnh tấn công vòm họng như viêm họng, viêm amidan…
- Vệ sinh tai mũi họng bằng nước muối: Để hạn chế những tác động xấu từ môi trường, khí hậu, cách duy nhất là vệ sinh mũi, họng bằng cách súc miệng nước muối hoặc xịt nước muối biển ba đến bốn lần mỗi ngày. Bạn nên lưu ý các loại nước muối dạng bình xịt có áp lực mạnh không nên dùng cho trẻ nhỏ dưới một tuổi. Thay vào đó hãy dùng nước muối 0,9% cho trẻ lứa tuổi này.
- Đeo khẩu trang khi ra đường và nếu nhà bạn ở gần đường có nhiều xe cộ qua lại hoặc gần bến xe, bến tàu thì nên lắp hệ thống cửa cách âm tốt để tránh tiếng ồn bên ngoài tác động hàng ngày vào tai.
- Ba tháng một lần bạn bên khám tai mũi họng. Cách này giúp bạn sớm phát hiện những căn bệnh nguy hiểm như ung thư vòm họng và ung thư thực quản.
- Với trẻ nhỏ: Bạn không nên tự lấy ráy tai cho con bởi tai trẻ rất mềm nên chỉ sơ suất một chút, bạn có thể làm xây xước tai con và dẫn đến viêm tai giữa. Hãy đưa trẻ đến bác sĩ. Và với trẻ trên 6 tuổi mà vẫn bị viêm VA thì nên cho con nạo VA để tránh hiện tượng chảy mũi và viêm tai giữa.
- Vào những đợt thời tiết chuyển mùa, việc giữ ấm cổ, đặc biệt với trẻ em là rất quan trọng. Dù đây không phải là biện pháp có thể loại bỏ tuyệt đối viêm họng, nhưng nó giảm phần lớn nguy cơ bị viêm họng, nhất là bệnh viêm họng cấp ở trẻ em.
Điều trị tích cực
- Đi khám bác sĩ: Khi có các biểu hiện của bệnh tai mũi họng, nhiều người thường có thói quen tự đi mua thuốc uống hoặc dùng lại đơn thuốc được kê từ lần trước. Đây là điều rất phản khoa học bởi cùng một đơn thuốc chữa ho, lần trước bạn dùng rất hữu hiệu nhưng lần sau dùng lại nguy hiểm.
Viêm mũi, viêm tai cũng vậy, nếu tự mua thuốc về uống, bạn rất có thể tiền mất tật mang. Thuốc Nastecelin là một ví dụ. Loại thuốc này rẻ, ngay lập tức mang lại cho bạn cảm giác thông mũi họng, nhưng vì thuốc làm co mạch nên nếu dùng nhiều có thể gây hiện tượng mất ngửi hay tim đập nhanh vô cùng nguy hiểm.
- Điều trị đủ liều: Một thói quen không tốt ở nhiều người là hay điều trị giữa quãng, uống thuốc một vài ngày thấy đỡ là dừng. Điều này không chỉ gây tình trạng nhờn thuốc, những lần sau khi bị bệnh, thuốc không làm cho bạn khỏi mà còn có thể để lại những biến chứng khôn lường do bệnh chưa điều trị dứt điểm. Hãy điều trị đủ liều thuốc, đủ thời gian theo hưỡng dẫn của bác sĩ.
- Điều trị càng sớm càng tốt: Nếu bạn muốn thời gian điều trị ngắn lại thì tốt nhất hãy đi khám ngay khi có biểu hiện bất thường. Một chiếc xương mắc ở cổ nếu được gắp ra ngay thì mọi chuyện chẳng có gì, nhưng chỉ cần để một vài ngày, nó có thể gây apse thành cổ, có khi gây tử vong.
Nguồn Internet