Dịch vụ y khoa
Hỗ trợ trực tuyến
Nạp tiền ngay
Tin trong nước
Tìm hiểu bệnh viêm tai giữa mạn tính mủ
Cập nhật: 13/03/2018
Viêm tai giữa mủ mãn tính là tình trạng viêm tai gây chảy mủ tai kéo dài trên 6 đến 12 tuần kèm theo màng nhĩ bị thủng. Đây là một bệnh lý khó điều trị, nguyên nhân do sự xâm lấn của vi trùng từ ống tai ngoài qua lỗ thủng màng nhĩ hoặc sự nhiễm trùng từ vùng mũi họng lan đến tai giữa thông qua vòi nhĩ.
Nguyên nhân của bệnh viêm tai giữa mạn tính mủ
Viêm tai giữa mạn tính mủ là một trong những bệnh lý thuộc tai mũi họng có thể do viêm tai giữa mủ cấp tính chuyển thành. Bệnh trở thành mạn tính là vì không được điều trị hoặc có điều trị nhưng không đúng cách. Bệnh cũng có thể trở thành mạn tính vì có hoại tử xương ngay trong giai đoạn viêm tai cấp tính thí dụ như trong viêm tai do sởi, cúm, bạch hầu...
Bệnh này cũng có thể gặp ở trẻ sơ sinh
Bệnh cũng có thể biến thành mạn tính vì sức đề kháng của bệnh nhân giảm sút như trong trường hợp lao, tiểu đường. Viêm tai giữa mủ có thể mạn tính ngay từ lúc đầu mà bệnh không đi qua giai đoạn cấp tính. Bệnh nhân không hề đau tai hoặc sốt, không hề có triệu chứng toàn thân. Mức độ mãnh độc của vi trùng, tình trạng thông bào của xương chũm và sức đề kháng của cơ thể đóng vai trò quan trọng trong thể bệnh này.
Viêm tai giữa mạn tính thường không đau, bệnh nhân chỉ có cảm giác nặng hoặc váng đầu. Nhưng nếu mủ tích lại hoặc viêm trở thành bộc phát hồi viêm thì bệnh nhân sẽ phải đi gặp chuyên khoa tai mũi họng để được tư vấn. Triệu chứng đau nhức ở đây có giá trị báo hiệu đáng lưu ý, nhất là khi có cả chóng mặt và mất thăng bằng.
Một số điểm cần lưu ý về bệnh viêm tai giữa mạn tính mủ
+ Mủ tan trong nước và lắng xuống đáy cốc sau vài ba phút, khác hẳn với tiết nhầy, chất này không tan trong nước.
+ Trong mủ thường có những mảnh óng ánh giống như xà cừ, nổi trên mặt nước, đây là đặc điểm của cholesteatoma. Cholesteatoma là một khối mềm và trắng giống như bã đậu gồm có những tế bào biểu mô lẫn với chất mỡ và cholesterin. Khối u này được bao phủ bên ngoài bởi một cái khuôn gồm có tổ chức biểu mô lát dính sát vào lớp tổ chức liên kết mỏng chứa đựng men collagenase có khả năng làm tiêu xương. Cholesteatoma sẽ ngày càng to dần và có khả năng ăn mòn xương chung quanh.
Nên rửa tai cho trẻ thường xuyên để phòng các bệnh về tai muixi họng
− Lỗ thủng:
+ Nếu là lỗ thủng rộng thì có thể thấy dễ dàng sau khi rửa tai, những lỗ thủng nhỏ có vảy khô che phủ thường khó thấy, nhất là lỗ thủng ở vùng Shrapnell hoặc ở góc sau trên, chúng ta phải rửa sạch vảy và nhìn bằng kính hiển vi mới thấy được.
+ Lỗ thủng thật rộng cũng có khi rất khó nhìn thấy vì niêm mạc của thành trong (đáy hòm nhĩ) quá sản và thoát vị qua lỗ thủng, che kín lỗ thủng. Những lỗ thủng ở màng Shrapnell, ở giữa, ở sau cũng không hiếm. Lỗ thủng có thể nhỏ bằng đầu kim hoặc chiếm toàn bộ màng nhĩ.
+ Bờ của lỗ thủng rõ rệt, có khi đã thành sẹo và hay ngoạm vào khung nhĩ, qua lỗ thủng đôi khi có thể thấy cholesteatoma trắng mấp mé trong hòm nhĩ. Có khi polyp to che lấp cả ống tai và làm cho mủ không thoát ra được, phải cắt polyp mới đánh giá được màng nhĩ.
Chẩn đoán phân biệt bệnh
− Viêm tai do lao: đây là một trong những bệnh tai mũi họng, bệnh này màng nhĩ thủng nhiều lỗ, vết thủng nhợt nhạt, xương bị hà trắng và bị mục từng khối, dây thần kinh VII thường bị liệt. Toàn thể trạng không tốt, nhiều khi có thương tổn lao ở phổi, nếu có nghi ngờ do lao phải làm sinh thiết.
Bệnh gây ra nhiều cảm giác khó chịu cho bệnh nhân
− Viêm tai cấp tính: có thể nhầm những đợt hồi viêm do bội nhiễm với viêm tai cấp tính, dựa vào những triệu chứng sau đây để loại bệnh viêm tai cấp tính, bệnh nhân có tiền sử viêm tai từ lâu, lỗ thủng rộng sát khung xương, có polyp, có cholesteatoma. X quang sẽ giúp chúng ta phân biệt trong trường hợp nhập nhằng, trong viêm mạn tính, bệnh tích xương khá rõ rệt như xương đặc, kém thông bào, vách tế bào bị phá hủy, hang rỗng, cholesteatoma, trái lại trong viêm cấp toàn bộ xương chũm bị mờ đều, nhưng hiện tượng thông bào vẫn tồn tại các vách ngăn tế bào đều nguyên vẹn.
− Viêm xương chũm: viêm tai giữa mạn tính có mủ thường đi đôi với viêm xương chũm mạn tính, cho nên người ta hay gọi chung là viêm tai xương chũm mạn tính. X quang sẽ giúp chúng ta phân biệt viêm tai với viêm xương chũm. Trong viêm tai bệnh tích khu trú ở thành hòm nhĩ, ở tiểu cốt, ở tường thượng nhĩ (chụp phim theo tư thế Mayer và Chausee III). Trong viêm xương chũm bệnh tích khu trú ở chung quanh sào bào, ở bờ tĩnh mạch bên, ở bờ trên xương đá, ở góc Citelli (tư thế Schuller).
>>Xem thêm: Bệnh viêm tai giữa là một bệnh nguy hiểm về tai mũi họng
Cách phòng bệnh viêm tai giữa mạn tính mủ
− Ngăn ngừa viêm tai giữa cấp tính biến thành viêm tai giữa man tinh mu, phải tích cực điều trị viêm tai giữa cấp tính bằng cách chích rạch màng nhĩ sớm, bảo đảm dẫn lưu tốt, cảnh giác đối với những màng nhĩ đóng kín quá sớm kèm theo giảm thính lực (viêm tai giữa màng nhĩ đóng kín của trẻ em).
Hãy đi khám các bác sỹ chuyên khoa tai mũi họng khi có dấu hiệu bệnh
− Tránh dùng kháng sinh với liều lượng ít và gián đoạn.
− Phải giải quyết những ổ viêm như viêm mũi, viêm xoang, vẹo vách ngăn, quá phát cuốn mũi, VA, amydan…
− Đề phòng các biến chứng: Viêm tai giữa mạn tính có thể gây ra biến chứng trong khi chảy mủ hoặc khi không chảy mủ. Vì vậy trong khi điều trị bằng thuốc và sau khi tai đã khô phải luôn cảnh giác, nếu thấy bệnh nhân có nhức đầu chóng mặt, đau tai, điếc tăng đột ngột, sốt.
Mối nguy hiêm từ vệ sinh tai bằng tăm bông
Có nhiều yếu tố làm tăng nguy cơ viêm tai. Bên cạnh việc tích tụ nước trong tai, môi trường nóng, ẩm; có thói quen làm sạch, lau chùi, móc ráy tai trong ống tai bằng các dụng cụ cứng thì có những nguyên nhân khác gây viêm tai ngoài là dùng tăm bông gây ra các lạo bệnh như da ống tai bị khô, vật lạ trong ống tai ngoài; ráy tai nhiều, bệnh chàm hoặc một số bệnh lý ngoài da.
Sử dụng tăm bông để vệ sinh tai có thể gây nhiễm trùng
Ống tai có chức năng tự làm sạch, lượng ráy tai thừa bên trong sẽ có thể tự rơi ra, vành tai có thể được vệ sinh bằng 1 miếng vải mềm nhúng với nước ấm sạch. Bạn cũng nên sử dụng nước nhỏ tai để làm mềm ráy tai, ngay khi chuẩn bị làm hoặc trước khi vệ sinh tai 5 ngày.
Chưa có nhiều bằng chứng chứng minh rủi ro liên quan tới việc sử dụng tăm bông nhưng các nhà khoa học đã trình bày một số mối nguy hại tiềm tàng khi bệnh nhân sử dụng tăm bông để tự lấy ráy tai.
Lời khuyên phổ biến nhất được đưa ra là không nên đưa bất kỳ thứ gì vào lỗ tai vì chúng có cơ chế tự làm sạch. Việc vệ sinh tai chỉ nên dừng ở việc dùng ngón tay giữ một mảnh vải ẩm sạch, nhẹ nhàng lau các góc phần ngoài tai và vành tai.
“Kết luận sơ bộ của chúng tôi có thể trợ giúp việc chăm sóc sức khỏe cho người khiếm thính thông qua việc kiểm soát ráy tai và khuyến nghị bệnh nhân sử dụng các dịch vụ chăm sóc sức khỏe theo đúng bệnh và đúng thời điểm”, Giáo sư Mark Baker, giám đốc Trung tâm nghiên cứu chuyên khoa tai mũi họng đã chia sẻ.
Thủng màng nhĩ do lấy tăm bông để ngoáy tai
Bệnh nhân T. chỉ là một trong rất nhiều bệnh nhân nhập viện do thủng màng nhĩ, rách ống tai, chảy máu và ráy tai bị đẩy sâu vào trong chỉ vì dùng tăm bông lấy ráy tai. Điều này được PGS TS Lê Công Định- Trưởng khoa Tai Mũi Họng (Bệnh viện Bạch Mai) cho biết tại cuộc trao đổi với báo giới chiều 18-8.
Bệnh nhân Nguyễn Thị T. nhập viện sau nhiều ngày bị ù tai. Càng bị ù, bệnh nhân càng dùng tăm bông để ngoáy, để lại càng bị ù thêm. Khi vào viện thì ống tai đã bị chảy máu, màng nhĩ bị rách và rất may, được điều trị kịp thời nên tránh được nguy cơ điếc.
Bệnh nhân T. chỉ là một trong rất nhiều bệnh nhân nhập viện do thủng màng nhĩ, rách ống tai, chảy máu và ráy tai bị đẩy sâu vào trong chỉ vì dùng tăm bông lấy ráy tai. Điều này được PGS TS Lê Công Định- Trưởng khoa Tai Mũi Họng (Bệnh viện Bạch Mai) cho biết tại cuộc trao đổi với báo giới chiều 18-8.
Việc dùng tăm bông lấy ráy tai là sai lầm mà rất nhiều người vẫn thường xuyên làm. Rất hiếm người biết rằng, ráy tai có tác dụng để bảo vệ da ống tai không bị viêm nhiễm và còn như lớp đệm để giảm tiếng ồn quá lớn. Ráy tai là cơ chế tự bảo vệ của tai, ngăn không cho bụi bẩn, vi khuẩn từ môi trường ngoài đi sâu vào trong tai, gây tổn thương hoặc nhiễm trùng màng nhĩ.
Từ những bệnh nhân nhập viện gần đây, PGS. TS Lê Công Định cảnh báo việc ngoáy tai hàng ngày tưởng là bình thường, nhưng lại có thể làm viêm ống tai, gây rối loạn chức năng nội tiết. Nhiều người lấy ráy tai ở hàng gội đầu mà hoàn toàn không biết việc đó có thể gây chấn thương da ống tai, khiến cho tai bị viêm nhiễm nặng hơn, thậm chí lây nhiễm nhấm, HIV.
Từng có bệnh nhân bị viêm tai giữa biến chứng gây viêm màng não, cũng có bệnh nhi bị méo mặt do tổn thương dây thần kinh số 7, hoặc viêm xươnng chũm vì nhiễm trùng rất nặng. Không chỉ giảm sức nghe hoặc điếc, mà viêm tai giữa còn rất nguy hiểm khi có thể gây tử vong.
Bên cạnh đó, các bệnh về vòi nhĩ cũng chiếm tới 20-30% số bệnh nhân nhập viện mỗi ngày, ở mọi lứa tuổi và giới tính, là điều rất đáng lưu ý. Vì thế, việc Nhật Bản vừa tài trợ cho Bệnh viện Bạch Mai một hệ thống thiết bị máy đo chức năng vòi nhĩ hiện đại bậc nhất có ý nghĩa đặc biệt, khi giúp Bệnh viện có điều kiện phát hiện và điều trị nhiều căn bệnh về tai, như viêm tai giữa có thủng và không thủng màng nhĩ, bệnh hẹp hoặc gioãng rộng vòi nhĩ, các bệnh lý ù tai, nghe kém không do viêm tai, đánh giá trước và sau phẫu thuật tai.
Nhưng với thiết bị mới, việc khám, chữa bệnh cho người bệnh đã được nâng lên. Mới đây, một Việt kiều bị ù tai, khi rửa mũi thì nước lên tai và các bác sĩ nghi bị viêm mũi, nhưng nhờ thiết bị hiện đại này nên đã xác định chính xác bệnh nhân bị gioãng rộng vòi nhĩ, để tiến hành phẫu thuật làm hẹp vòi nhĩ.
Từ đó đã cơ bản khắc phục được chứng ù tai cũng như nước từ mũi lên tai. Hàng trăm bệnh nhân đã được xác định đúng bệnh, để có hướng can thiệp kịp thời. Chỉ cần nghiêng tai hoặc lấy bông thấm nhẹ khi tai bị nước vào, tuyệt đối không ngoáy tai hàng ngày như nhiều người vẫn thường làm, là khuyến cáo của PGS. TS Lê Công Định. Khi có vấn đề về tai ở bệnh nhi, nhiều phụ huynh thường đưa đến bác sĩ nhi khoa, trong khi rất nhiều bác sĩ nhi khoa vẫn có các xử trí không đúng, có thể làm trầm trọng bệnh thêm. Vì thế, tốt nhất hãy đưa bệnh nhân đến với bác sĩ chuyên khoa tai mũi họng, để được xử trí kịp thời và đúng cách.
3. Những chấn thương phổ biến do sử dụng tăm bông không đúng cách
- Cảm giác như có thứ gì kẹt lại trong tai, khiến tai bị sưng vù, đau nhứt
- Thủng màng nhĩ khiến cho bệnh nhan bị mất thính giác vĩnh viễn gây khó khăn và trở ngại trong cuộc sống. Đặc biệt là trẻ em sẽ không thể phát triển ngôn ngữ của mình một cách bình thường được.
- Tổn thương phần mềm gây ra chảy máu khoang tai, chảy mủ và gây đau nhứt cho tai và vùng thái dương.
Các chấn thương hiếm gặp khác gồm mất thính lực hay tổn thương xương tai gây mất thăng bằng, cảm giác vật lạ là thường gặp nhất ở trẻ 8 -17 tuổi, trong khi thủng màng nghĩ lại thường gặp ở trẻ dưới 8 tuổi.
Nguồn Internet
Có nhiều yếu tố làm tăng nguy cơ viêm tai. Bên cạnh việc tích tụ nước trong tai, môi trường nóng, ẩm; có thói quen làm sạch, lau chùi, móc ráy tai trong ống tai bằng các dụng cụ cứng thì có những nguyên nhân khác gây viêm tai ngoài là dùng tăm bông gây ra các lạo bệnh như da ống tai bị khô, vật lạ trong ống tai ngoài; ráy tai nhiều, bệnh chàm hoặc một số bệnh lý ngoài da.
Sử dụng tăm bông để vệ sinh tai có thể gây nhiễm trùng
Ống tai có chức năng tự làm sạch, lượng ráy tai thừa bên trong sẽ có thể tự rơi ra, vành tai có thể được vệ sinh bằng 1 miếng vải mềm nhúng với nước ấm sạch. Bạn cũng nên sử dụng nước nhỏ tai để làm mềm ráy tai, ngay khi chuẩn bị làm hoặc trước khi vệ sinh tai 5 ngày.
Chưa có nhiều bằng chứng chứng minh rủi ro liên quan tới việc sử dụng tăm bông nhưng các nhà khoa học đã trình bày một số mối nguy hại tiềm tàng khi bệnh nhân sử dụng tăm bông để tự lấy ráy tai.
Lời khuyên phổ biến nhất được đưa ra là không nên đưa bất kỳ thứ gì vào lỗ tai vì chúng có cơ chế tự làm sạch. Việc vệ sinh tai chỉ nên dừng ở việc dùng ngón tay giữ một mảnh vải ẩm sạch, nhẹ nhàng lau các góc phần ngoài tai và vành tai.
“Kết luận sơ bộ của chúng tôi có thể trợ giúp việc chăm sóc sức khỏe cho người khiếm thính thông qua việc kiểm soát ráy tai và khuyến nghị bệnh nhân sử dụng các dịch vụ chăm sóc sức khỏe theo đúng bệnh và đúng thời điểm”, Giáo sư Mark Baker, giám đốc Trung tâm nghiên cứu chuyên khoa tai mũi họng đã chia sẻ.
Thủng màng nhĩ do lấy tăm bông để ngoáy tai
Bệnh nhân T. chỉ là một trong rất nhiều bệnh nhân nhập viện do thủng màng nhĩ, rách ống tai, chảy máu và ráy tai bị đẩy sâu vào trong chỉ vì dùng tăm bông lấy ráy tai. Điều này được PGS TS Lê Công Định- Trưởng khoa Tai Mũi Họng (Bệnh viện Bạch Mai) cho biết tại cuộc trao đổi với báo giới chiều 18-8.
Bệnh nhân Nguyễn Thị T. nhập viện sau nhiều ngày bị ù tai. Càng bị ù, bệnh nhân càng dùng tăm bông để ngoáy, để lại càng bị ù thêm. Khi vào viện thì ống tai đã bị chảy máu, màng nhĩ bị rách và rất may, được điều trị kịp thời nên tránh được nguy cơ điếc.
Bệnh nhân T. chỉ là một trong rất nhiều bệnh nhân nhập viện do thủng màng nhĩ, rách ống tai, chảy máu và ráy tai bị đẩy sâu vào trong chỉ vì dùng tăm bông lấy ráy tai. Điều này được PGS TS Lê Công Định- Trưởng khoa Tai Mũi Họng (Bệnh viện Bạch Mai) cho biết tại cuộc trao đổi với báo giới chiều 18-8.
Việc dùng tăm bông lấy ráy tai là sai lầm mà rất nhiều người vẫn thường xuyên làm. Rất hiếm người biết rằng, ráy tai có tác dụng để bảo vệ da ống tai không bị viêm nhiễm và còn như lớp đệm để giảm tiếng ồn quá lớn. Ráy tai là cơ chế tự bảo vệ của tai, ngăn không cho bụi bẩn, vi khuẩn từ môi trường ngoài đi sâu vào trong tai, gây tổn thương hoặc nhiễm trùng màng nhĩ.
Từ những bệnh nhân nhập viện gần đây, PGS. TS Lê Công Định cảnh báo việc ngoáy tai hàng ngày tưởng là bình thường, nhưng lại có thể làm viêm ống tai, gây rối loạn chức năng nội tiết. Nhiều người lấy ráy tai ở hàng gội đầu mà hoàn toàn không biết việc đó có thể gây chấn thương da ống tai, khiến cho tai bị viêm nhiễm nặng hơn, thậm chí lây nhiễm nhấm, HIV.
Từng có bệnh nhân bị viêm tai giữa biến chứng gây viêm màng não, cũng có bệnh nhi bị méo mặt do tổn thương dây thần kinh số 7, hoặc viêm xươnng chũm vì nhiễm trùng rất nặng. Không chỉ giảm sức nghe hoặc điếc, mà viêm tai giữa còn rất nguy hiểm khi có thể gây tử vong.
Bên cạnh đó, các bệnh về vòi nhĩ cũng chiếm tới 20-30% số bệnh nhân nhập viện mỗi ngày, ở mọi lứa tuổi và giới tính, là điều rất đáng lưu ý. Vì thế, việc Nhật Bản vừa tài trợ cho Bệnh viện Bạch Mai một hệ thống thiết bị máy đo chức năng vòi nhĩ hiện đại bậc nhất có ý nghĩa đặc biệt, khi giúp Bệnh viện có điều kiện phát hiện và điều trị nhiều căn bệnh về tai, như viêm tai giữa có thủng và không thủng màng nhĩ, bệnh hẹp hoặc gioãng rộng vòi nhĩ, các bệnh lý ù tai, nghe kém không do viêm tai, đánh giá trước và sau phẫu thuật tai.
Nhưng với thiết bị mới, việc khám, chữa bệnh cho người bệnh đã được nâng lên. Mới đây, một Việt kiều bị ù tai, khi rửa mũi thì nước lên tai và các bác sĩ nghi bị viêm mũi, nhưng nhờ thiết bị hiện đại này nên đã xác định chính xác bệnh nhân bị gioãng rộng vòi nhĩ, để tiến hành phẫu thuật làm hẹp vòi nhĩ.
Từ đó đã cơ bản khắc phục được chứng ù tai cũng như nước từ mũi lên tai. Hàng trăm bệnh nhân đã được xác định đúng bệnh, để có hướng can thiệp kịp thời. Chỉ cần nghiêng tai hoặc lấy bông thấm nhẹ khi tai bị nước vào, tuyệt đối không ngoáy tai hàng ngày như nhiều người vẫn thường làm, là khuyến cáo của PGS. TS Lê Công Định. Khi có vấn đề về tai ở bệnh nhi, nhiều phụ huynh thường đưa đến bác sĩ nhi khoa, trong khi rất nhiều bác sĩ nhi khoa vẫn có các xử trí không đúng, có thể làm trầm trọng bệnh thêm. Vì thế, tốt nhất hãy đưa bệnh nhân đến với bác sĩ chuyên khoa tai mũi họng, để được xử trí kịp thời và đúng cách.
3. Những chấn thương phổ biến do sử dụng tăm bông không đúng cách
- Cảm giác như có thứ gì kẹt lại trong tai, khiến tai bị sưng vù, đau nhứt
- Thủng màng nhĩ khiến cho bệnh nhan bị mất thính giác vĩnh viễn gây khó khăn và trở ngại trong cuộc sống. Đặc biệt là trẻ em sẽ không thể phát triển ngôn ngữ của mình một cách bình thường được.
- Tổn thương phần mềm gây ra chảy máu khoang tai, chảy mủ và gây đau nhứt cho tai và vùng thái dương.
Các chấn thương hiếm gặp khác gồm mất thính lực hay tổn thương xương tai gây mất thăng bằng, cảm giác vật lạ là thường gặp nhất ở trẻ 8 -17 tuổi, trong khi thủng màng nghĩ lại thường gặp ở trẻ dưới 8 tuổi.
Nguồn Internet